Μάθε περισσότερα: Στις αρχές του 20^ου αιώνα, το πατητήρι αντικαταστάθηκε από το στιφτήρι, δηλαδή μια πρέσα που έσπαζε τα σταφύλια με χειροκίνητο περιστροφικό μηχανισμό.

Η λειτουργία της μηχανής απαιτούσε υψηλή ανθρώπινη συμμετοχή και ο ξύλινος κάδος γέμιζε με τα σταφύλια  από τα κοφίνια που άδειαζαν οι εργάτες μέσα σε αυτόν. Το σπάσιμο των σταφυλιών πραγματοποιούταν με την χειροκίνητη περιστροφή του υπερκείμενου κοχλία. Ο μούστος, έρεε μέσα από τα κενά που υπήρχαν στον κάδο σε μια λεκάνη, ενώ τα στέμφυλα (οι φλοιοί των σταφυλιών) έμεναν στο εσωτερικό του κάδου.

Ήξερες ότι: Η μηχανή τοποθετήθηκε εκ των υστέρων πάνω σε μεταλλικό πλαίσιο, το οποίο αποτελούσε προσομοίωση της λεκάνης συγκέντρωσης του μούστου.

Μάθε περισσότερα: Το 1865, εγκαταστάθηκε στη Σάμο ο Γάλλος οινοποιός Εμμανουήλ Φαγέ, με σκοπό να διδάξει τους νέους Σαμιώτες από 25-30 ετών τις μεθόδους αμπελουργίας και οινοποιίας. Έδωσε λοιπόν τις παρακάτω οδηγίες για τη χρήση των ληνών (πατητηριών):

«Οδηγία 4. Μόλις τρυγήσετε, πατήστε τα σταφύλια σας, στην συνέχεια βάλτε στον ληνό το μούστο με τα στέμφυλα και προσθέστε και 1% οινόπνευμα για να διευκολύνετε την ζύμωση. Το οινόπνευμα πρέπει να έχει 32-35 βαθμούς.

Οδηγία 5. Αφήστε να βράσουν στον ληνό όλα μαζί για τέσσερις ημέρες. Στην συνέχεια μεταγγίστε αυτό το κρασί το οποίο θα αποστάξετε με προσοχή, και να το κάνετε με αυτόν τον τρόπο έως ότου δεν θα γίνεται πια ζύμωση.

Θα δώσω αργότερα άλλες οδηγίες που θα τεθούν σε ισχύ τέσσερις μήνες αργότερα…»

Ήξερες ότι: Η συμφωνία ανάμεσα στο Φαγιέ και το σαμιακό δημόσιο που εκπροσωπούνταν από τη Βουλή (κυβέρνηση) ήταν για τρία χρόνια από 1 Απριλίου 1865 μέχρι 1η Απριλίου 1868 και με ετήσιο μισθό 8000 φράγκα, αμοιβή αρκετά υψηλή για τα δεδομένα εκείνης της εποχής.

Μάθε περισσότερα: Μαζί με την οικογένεια σου και τους εργάτες θα πρέπει να πατήσεις τα σταφύλια με γυμνά πόδια για να λιώσουν, ώστε να συλλεγεί ο μούστος (ο χυμός του σταφυλιού) στο «πολύμνι» (χτιστή υπόσκαφη δεξαμενή μέχρι το χείλος της γης), ώστε να επέλθει η ζύμωση.

Το πάτημα των σταφυλιών θεωρούνταν ένα χαρούμενο γεγονός και γι’ αυτό κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας τραγουδούσαν διάφορα παραδοσιακά τραγούδια.

Το ίδιο συνέβαινε και κατά την αρχαιότητα (4η χιλιετία π.χ.), όπου οι πατητές πατούσαν με ρυθμικές κινήσεις τα σταφύλια σε λίθινους «ληνούς» (λίθινα πατητήρια εποχής) και τραγουδούσαν τους «επιλήνιους» ύμνους.

Μετά την ίδρυση του Συνεταιρισμού ΕΟΣΣ στη Σάμο το 1934, τα πατητήρια σταδιακά εγκαταλείφθηκαν και μετά τον τρύγο τα σταφύλια μεταφέρονταν άμεσα στα Οινοποιεία.

Ήξερες ότι: Μπορεί το πάτημα να σου φαίνεται εύκολο και διασκεδαστικό, όμως όταν τα σταφύλια είναι πολλά, ο κόπος είναι μεγάλος και απαιτεί αντοχή. Γι’ αυτό καλύτερα τη δουλειά αυτή να την αναθέσεις σε νέους.

Μάθε περισσότερα: Όταν γεμίσει η κοφίνα (μεγάλο ξύλινο καλάθι) την ανεβάζεις στον ώμο και μεταφέρεις τα σταφύλια στην άκρη του αμπελιού

Ήξερες ότι: 3 με 4 κοφίνια (μικρά ξύλινα καλάθια) γέμιζαν μια μεγάλη κοφίνα.

Μάθε περισσότερα: Μετά τον τρύγο, θα πρέπει να μεταφέρεις και να ρίξεις τα σταφύλια στο πατητήρι ή ληνό, δηλαδή σε μια δεξαμενή στο ισόγειο του καλυβιού που βρίσκεται μέσα στον αμπελώνα.

Τον 19^ο αιώνα κάθε  αμπελώνας είχε το δικό του πατητήρι και κατασκευάζονταν χειρωνακτικά με πέτρες και λάσπη. Τα πατητήρια κατασκευάζονταν εντός του δαπέδου, κυρίως σε ορθογώνιο ή τετράγωνο σχήμα, με ύψος περίπου ένα μέτρο. Η βάση τους είχε κατηφορική κλίση και άνοιγμα ώστε να είναι εύκολη η ροή και η συλλογή του μούστου (γλεύκος). Ο μούστος έτρεχε στο πολύμνιο, το οποίο έμοιαζε με μικρό πηγάδι σκαμμένο μέσα στη γη με επικάλυψη «πορσελάνης».

Ήξερες ότι: Το 1934, με  την ίδρυση του Συνεταιρισμού, δηλαδή του πρώτου οινοποιείου της Σάμου, τα πατητήρια σταδιακά εγκαταλείφθηκαν.